Wybór karmy

Wybór karmy przyprawia wiele osób o ból głowy. Szeroki wybór marek, niezrozumiałe składy sprawiają, że czasem nie wiemy już czym kierować się w wyborze dobrej karmy i zaczynamy wierzyć zapewnieniom producentów, które (nie ma co ukrywać) nie mają pokrycia w rzeczywistości. 

Sama miałam to szczęście, że temat składów karm był wałkowany parokrotnie na moich studiach, dlatego by ułatwić wam dotarcie do wiedzy dot. czytania etykiet, postanowiłam zamieścić tekst napisany przez hodowlę barbetów, który myślę, że porusza wszystkie ważne kwestie dotyczące wyboru karmy.

Jeśli coś okaże się nie do końca jasne, to piszcie proszę w komentarzach, a postaram się odpowiedzieć.

 Od siebie jeszcze dodam, że karmę można również próbować oceniać organoleptycznie. Takiej oceny dokonywaliśmy na próbkach karm różnych firm w fabryce Marsa w Kożuszkach Parcel. 

Karmy kiepskiej jakości zwykle "zachęcają" nas kolorystyką - mają zielone, czerwone, żółte chrupki (konsument myśli że kolory odpowiadają zawartości warzyw...) często w kształtach serduszek, kosteczek itp. Dodatkowo po wysypaniu takiej karmy na białą kartę, a następnie zdjęciu chrupek zostaje na kartce wiele drobin tzw "pyłu". 

Karmy lepszej jakości charakteryzują się nieregularnym kształtem chrupek w odcieniach brązu. Po wysypaniu ich na kartkę zostaje niewiele pyłu, ale za to można zobaczyć pozostałe tłuste plamki.

Poniżej znajdziecie dalsze wiadomości "w pigułce", które powinny pomóc przy wyborze kolejnej karmy.

Wybór karmy

"Napisałem ten poradnik, po tym jak spędziłem kilkanaście godzin na wyborze karmy. Dotarcie do pewnego źródła informacji wcale nie jest proste, bowiem informacje podawane przez producentów nie tyle są nieprawdziwe, co raczej wybiórcze. Nie jestem pośrednikiem ani nie zarabiam na sprzedaży karm, nie wnikam również w dyskusję o BARF’ie (który zresztą stosuję z rewelacyjnymi rezultatami), szukałem najlepszej suchej karmy i o tym będzie dalej. Smutną konstatacją jest to, że 95% sprzedawanych w Polsce karm, nadaje się co najwyżej na opał, a świadomi ich składu właściciele nigdy nie daliby by ich swoim pupilom.

Przechodząc do rzeczy, w dobrej karmie powinno być jak najwięcej wysokiej jakości mięsa, białko pochodzące ze zboża jest dużo gorszej jakości, co więcej psy nie mają enzymów pozwalającym na ich przyswajanie. Różnego rodzaju zboża, która jak potem się okaże stanowią często ponad 50 % masy karmy, są nieprzyswajalną i pozbawioną wartości odżywczych pulpą, która co najwyżej dzięki błonnikowi, może dobrze działać na jelita psa. Psy są zwierzętami mięsożernymi i to właśnie mięsa należy szukać w składzie karm, najlepiej gdy będzie ono wymienione jako składnik nr 1,2,3,4,5 itd.

Dodatek zbożowy znajduje się w karmach z dwóch powodów. Oczywisty powód to cena, upraszczając, wystarczy uświadomić sobie ile kosztuje kilogram chleba a ile kilogram np. indyka (cena oczywiście w pełni oddaje wartość odżywczą obu produktów). Mniej oczywistym powodem są „problemy technologiczne”, mączka zbożowa jest chłonna, a więc bardziej plastyczna, im więcej jej w składzie tym łatwiej jest produkować granulki karmy, mięso już tak wody nie chłonie, więc produkcja jest dużo trudniejsza. Widać to doskonale gdy weźmiemy do ręki karmę dobrej jakości, granulki mają bardzo nieregularne kształty, o formowaniu apetycznych kosteczek czy serduszek, producenci dobrych karm mogą zapomnieć.

Dla zainteresowanych – granulki karmy powstają, ze sprasowania proszku (mączki) pod dużym ciśnieniem, z użyciem pary wodnej i tłuszczu z kurczaka, który spaja elementy.

Zboże to węglowodany, w ilości wręcz olbrzymiej, podawane są zwierzętom, które ewolucyjnie są kompletnie nieprzystosowane do ich spożywania szczególnie w obfitości jaką zapewniają nam producenci karm. Dieta, która w 50-60% składa się z białego pieczywa, jest w stanie wykończyć zdrowego człowieka. Warto się zastanowić co robi z psem. Otyły pies, jest jak otyły człowiek, je dużo i źle.Pies to mięsożerca.

 Czego szukać w karmie?

Mięsa oczywiście, ale szukamy mięsa, które jest oznaczone – „kurczak”, „indyk”, „bizon”. Jeśli w składzie jest tylko „mięso”, bądź „mączka ze zwierząt”, to bardzo prawdopodobne, że nawet producent nie do końca wie (bądź wie ale z racji jakości nie chce się przyznać), co jest mielone na mączkę w jego zakładzie.

Zboże, jeśli już jest, to akceptujemy tylko pełne ziarna, żadnych włókien, fragmentów ziaren czy tego typu wynalazków. To tylko bezwartościowe wypełniacze. Duże lepiej gdy zamiast zboża, w karmie są owoce i warzywa, które są dużo zdrowsze.

Bezwzględnie unikamy produktów, których pochodzenie jest nieokreślone. Podobnie z utwardzaczami, aromatami, słodzikami czy konserwantami. (związki typu BHT, BHA, Ethoxyquin, Propyl Gallate) są bezwzględnie zakazane dla ludzi. Wymogi prawne, nie nakładają na producentów obowiązku podawania, środków użytych przez dostawców pół-produktów, muszą oni podawać jedynie to co sami do karmy dodają. Interesuje nas to szczególnie wtedy, gdy w karmie są ryby, gdyż te są konserwowane najczęściej (łososia trzeba przewieźć do zakładu oddalonego od brzegu często o kilkaset kilometrów, krowy i kurczaki z racji kosztów są zawsze na miejscu). Tu musimy zdać się na zapewnienie producenta i szukać na produktach, wyraźnych deklaracji o nie używaniu konserwantów.

Pełna lista produktów których należy unikać jest dostępna tutaj – click

Jak czytać etykiety?

Po angielsku… to nie żart, polscy tłumacze (nie tylko kinowi) mają niezwykłą tendencję, do przekręcania znaczeń słów, to co jeszcze za wielką wodą jest mączką z kurczaka (chicken meal) w Polsce staje się kurczakiem. Więc czytamy w języku producenta, najczęściej po angielsku.

Jakie są wymogi wobec producentów? Skład musi być podany wg zawartości (dokładniej ciężaru), tzn. pierwszy produkt jest tym, którego jest najwięcej, i tak do końca. Jasne jak słońce, to już wiemy co kupować. Prawda ? Niby prawda ale nie do końca.

Za oceanem nazywa się to “splitting”, czyli dzielenie. Znakomicie oddaje to sens zabiegów producentów. Jak z ze słabej karmy której skład, podany zgodnie z wymaganiami wyglądałby tak „ryż, pszenica, kurczak”, (zawartość kurczaka powiedzmy 15 %, produkty zbożowe po 36%), zrobić karmę na pierwszy rzut oka dobrą, jak ukryć tragiczną zawartość zbóż a wypunktować kurczaka?

Proste – wystarczy podzielić. Kurczaka dzielimy na pół, na kurczaka i mączkę z kurczaka, zboża można podzielić jeszcze prościej. I co otrzymujemy (zgodnie z prawdą): kurczak (8%), mączka z kurczaka(7%), ryż(6%), ryż brązowy(6%), łupiny ryżowe(6%), otręby ryżowe(6%), mączka ryżowa(6%), gluten ryżowy(6%), pszenica(6%), otręby pszeniczne(6%), łupiny pszeniczne(6%), otręby pszeniczne(6%), mączka pszeniczna(6%), gluten pszeniczny(6%). Oczywiście producent zawartości w % nie poda, a na końcu dorzuci dla równowagi z 20 uzupełniaczy (na łatwiznę – poda skład mineralno-wiaminowy).

Opakowanie ląduje w naszej ręce, tak naprawdę liczy się pierwsze pięć składników…”kurczak, mączka z kurczaka, ryż, ryż brązowy, pszenica”….. wygląda jako tako, bo wiemy, że podane jest według „ciężaru” nawet kurczaka jest dużo (tak to działa, lepiej wygląda kurczak wymieniony dwa razy niż raz, gdy w karmie jest indyk i kurczaka, możzna go cudownie pomnożyć). Pies dostaje coś, co wykończyło by nas w miesiąc. Rzeczywisty skład karmy to 15 % mięsa i 72 % zboża. Oczywiście ładnie napisane, w składzie „biologicznym” – 25 % białka, to też nieźle, tylko że ¾ tego białka jest ze zboża, i w uproszczeniu przeleci przez psa.

Podsumowując, dzielenie pozwala na dowolna manipulacją listą składników, przez producenta, im więcej jednorodnych składników jest podzielonych (pszenica, ryż), tym większe prawdopodobieństwo, że producent wciska nam „coś”. Jest niemożliwym określenie składu karmy, której składniki są podzielone. Unikajcie karm, których skład produktów zbożowych jest podzielony.Aha zapominałbym, składniki ważone są przed produkcją, w czasie której tracą prawie całą zawartość wody. Dla porównania w pszenicy wody jest (13,2 %) w kurczaku (80%), mączki z mięs, wody nie mają. W powyższym przykładzie, gdyby podano skład po wyprodukowaniu, kurczaka byłoby jeszcze mniej. Na czele listy widniałaby mączka z kurczaka, potem ocean zboża i na końcu – 1,5 % kurczaka.

Więc jak czytać skład.?

Liczy się (oczywiście wagowo) to co znajduje się przed składnikami o oczywistej małej zawartości, np. przed tłuszczem z kurczaka, bądź jakimś dodatkiem z alg, itp. Na to zwracamy uwagę gdy chcemy policzyć ile zbożowego zapychacza jest w karmie.

Przykłady dla zrozumienia, ależ proszę:

I. Kurczak, mączka z kurczaka, indyk, mączka z indyka, brązowy ryż, tłuszcz z kurczaka.Wygląda nieźle, cztery „mięsa” na czele listy. Dwa mięsa, nie są podane w formie mączki. Czyli surowe, w obróbce tracą 80% masy i w rzeczywistości spadają z listy. Rzeczywisty skład :mączka z kurczaka, mączka z indyka, brązowy ryż, kurczak, indyk, tłuszcz z kurczaka.Mimo wszystko wygląda bardzo dobrze, tylko jeden produkt zbożowy, o zawartości mniejszej niż mięsa (max może go być w karmie 33-32%, bo w innym przypadku musiałby być wyżej na liście), w rzeczywistości jest go mniej, skład dalszy za tłuszczem z kurczaka, jest znikomy. Jest tylko pięć składników głównych przed tłuszczem z kurczaka, stanowią one jakieś 95 % składu karmy. Logicznie rozumując, w tej karmie jest co najmniej c.a 20 % mączki z kurczaka i 20 % mączki z indyka. Naprawdę udana karma.

II. Mączka z kurczaka, ryż brązowy, biały ryż, ziarno ryżu, mączka glutenowa z ryżu, tłuszcz z kurczakaNa pierwszy rzut oka, nieźle. Na drugi nie bardzo. Zaczynami od mączki, wody nie traci w obróbce, więc rzeczywiście jest jej najwięcej. Oby na pewno? A rozczłonkowany na części pierwsze ryż? W rzeczywistości to ryż jest dominującym składnikiem tej karmy. Tak podany skład uniemożliwia określenie zawartości. Możemy przypuszczać, że skoro producent podzielił produkty, ryżu jest naprawdę dużo. Skoro dzielił go na czworo, to można założyć, że przy podziale na trzy częsci, części ryżu wylądowałyby przed mączką z kurczaka. Stosunek ryż : mięso w tej karmie wynosi co najmniej 3:1. Czyli tragicznie.

III. Mączka z kurczaka, ryż brązowy, jęczmień, otręby owsiane, kukurydza, tłuszcz z kurczaka, mąka pszenna, gluten pszeniczny, mączka rybna, proso.Tutaj dzielenia nie ma. Składniki po tłuszczu, możemy pominąć, więc niech nas nie zwodzi mączka rybna czy proso. Zostaje mączka z kurczaka, ryż brązowy, jęczmień, otręby owsiane, kukurydza. Masa zboża i mączka z kurczaka. Oczywiście może się zdarzyć, że w tej karmie mączki jest nawet 95%, ale producent raczej by się tym pochwalił. Sceptycyzm raczej wskazany. Skład słaby, ale przynajmniej bez wybiegów.

Jeszcze słów kilka o mięsie. W karmach w Polsce występuje ono w trzech zasadniczych formach:- naturalnej, „kurczak”,”indyk”,”łosoś” (traci w obróbce 80% masy), mięso w całości, jakośc raczej dobra. Bez kości, ścięgien itp.- mączka „z kurczaka”, „z indyka”, to zmielone zwierzęta, bez organów wewnętrznych i skóry, jakość jest problematyczna o czym dalej- dehytratyzowane mięso z np. „kurczaka”, tu warto się zatrzymać, jest to bowiem mięso, które przed produkcją karmy, zostało poddano procesowi „odwodnienia”. W skrócie można rzec, że zostało wysuszone. Zalety są oczywiste, jakościowo jest odpowiednikiem mięsa w formie naturalnej, natomiast z racji wysuszenie nie traci wagi w czasie obróbki, gdy producent podaje jak np. Acana, że mięso tego rodzaju stanowi 40% karmy, to jest tak w rzeczywistości.

Na większości opakowań, producenci zamieszczają dumnie, zapewnienie o zgodności karmy z normą AAFCO – zawsze to wygląda ładnie, spełniona surowa norma amerykańskiej agencji kontroli żywności.

Surowa?

Tylko jeden przykład – nigdzie nie ma wymogu by zwierzęta były „ubite przed produkcją”.- możliwe jest więc użycie do produkcji karmy zwierząt tzw. „4-D’(4tej kategorii), martwych, chorych, „uszkodzonych”, umierających, również tych, które padły w schroniskach, bądź zostały potrącone. Normy AAFCO dopuszczają również użycie wszystkich składników, z listy produktów niebezpiecznych, którą możecie znaleźć wcześniej. Tyle o surowych normach.

[ komentarz:

W Europie istnieje również organizacja FEDIAF - The European Pet Food Industry Federation (Europejska Federacja Przemysłu Żywieniowego Zwierząt Domowych). Europejska organizacja, która podobnie jak AAFCO ustala standardy żywieniowe dla psów i kotów oraz zasady dotyczące produkcji i sprzedaży karm. FEDIAF wdraża w produkcji system HACCP ]

Tutaj znajduje się lista przetestowanych i ocenionych karm. Oceny trzeba szukać tuż nad tabelką informacyjną.

Z dostępnych w Polsce karm maksymalną ocenę – sześć gwiazdek otrzymały Orijen i Taste of Wild, na cztery gwiazdki została oceniona Acana. Reszta? Warto sprawdzić.

Test karm

Korzystałem i tłumaczyłem z:

http://www.dogfoodproject.com

http://www.dogfoodanalysis.com/ "